Je eigen verwachtingen en die van anderen bij neurodiversiteit en HSP
Heb je ook altijd al het gevoel gehad dat de dingen bij jou anders werken? Dat sommige dingen voor jou helemaal logisch lijken, terwijl het gros van de mensen het net even anders doet? Misschien heb je weleens het gevoel dat je in sociale situaties iets wilt zeggen, maar het dan toch maar voor je houdt omdat je hebt geleerd dat het anders niet binnen de ‘norm’ past. Maar wie bepaalt eigenlijk deze norm?
De verwachtingen van anderen kunnen je soms het gevoel geven dat je je moet aanpassen om erbij te horen. Zozeer zelfs, dat je misschien bent vergeten wie je werkelijk bent of dat je je helemaal leeg en moe voelt door het constante aanpassen.
Als neurodivergent persoon of iemand met HSP (hoog sensitief persoon) kan het voelen alsof je continu in twee werelden leeft. Misschien laat je op je werk of in sociale situaties een ander ‘ik’ zien, omdat je denkt dat dat wordt verwacht. Maar deze voortdurende aanpassing kost veel energie, en vaak merk je dat je thuis moet bijkomen.
Voorbeeld: de pauze op het werk
Je hebt bijvoorbeeld een pauze op het werk, waar van je verwacht wordt dat je gezellig sociaal doet. Terwijl jij het nut van die pauze misschien niet inziet of de sociale interacties als vermoeiend ervaart. Voor veel mensen zijn pauzes een tijd om even bij te tanken met anderen, maar als je gevoelig bent kun je de pauze ervaren alsof je daar iets moet doen dat helemaal niet bij je past. Misschien ligt het gesprek vaak bij ‘koetjes en kalfjes’, waar je weinig mee kunt en mis je die diepgaande gesprekken die je energie wel geven.
Stel je voor: je zit in de kantine tijdens je pauze en er is een gesprek over het weekend. Iedereen praat over de leuke dingen die ze hebben gedaan, zoals naar een feestje te zijn geweest of een sportwedstrijd bekijken. Jij zit erbij, maar voelt je niet verbonden met het gesprek. Je kunt je niet in deze onderwerpen vinden en hebt de neiging om stil te zijn of alleen maar te knikken. Dit kost je veel energie. Je zou liever even rustig naar buiten gaan om een wandeling te maken of alleen je boterham op een rustige plek te eten. Maar je vraagt je af: ”wat zouden anderen van me denken als ik dat doe? Gaan ze denken dat ik sociaal onhandig ben of zelfs een buitenstaander?” Je twijfelt, omdat je het gevoel hebt niet te voldoen aan de ongeschreven sociale regels.
Veel mensen, ook degenen die zich niet herkennen in neurodiversiteit of HSP, vinden pauzes lastig. Het idee om te praten over onderwerpen die je niet interesseren kan voor iedereen vermoeiend zijn. Toch voelt het voor jou vaak alsof het nog moeilijker is, omdat je gevoel van ‘anders zijn’ versterkt wordt. Wat als je nu eens besluit om dicht bij jezelf te blijven? Zou het niet mooi zijn om jezelf het moment te geven dat je nodig hebt, in plaats van je te voegen naar de verwachtingen van anderen? Als dat al hun verwachtingen zijn!
Voorbeeld: Eigen ruimte in de pauze
Stel dat je op een dag besluit om die pauze voor jezelf te nemen, zonder je te schamen of je zorgen te maken over wat anderen denken. Misschien ga je even naar buiten, zoek je een rustige plek in de tuin of ga je wandelen terwijl je je boterham eet. Je ontdekt dat je je veel beter voelt als je even op adem komt, zonder dat je verplicht bent om deel te nemen aan oppervlakkige gesprekken. En misschien, wanneer je terugkomt op het werk, merk je dat je meer energie hebt om je werk te doen. Misschien kijkt een collega je even vragend aan, maar als jij zegt dat je even de tijd nodig had om je op te laden, zal niemand je raar vinden. Sterker nog, het kan zelfs als voorbeeld dienen voor anderen die zich hetzelfde voelen, maar zich niet uit durven spreken!
Balans vinden tussen jezelf en je omgeving
Het gaat er uiteindelijk om dat je leert hoe je voor jezelf kunt zorgen, zonder jezelf te verliezen in de verwachtingen van anderen. De balans vinden tussen jouw behoeften en die van je omgeving kan soms lastig zijn, maar het is essentieel voor je welzijn. Misschien zijn er manieren waarop je je omgeving een beetje kunt aanpassen om het voor jou werkbaar te maken, zonder dat je jezelf hoeft te veranderen.
Een andere manier om dit te doen, is door je grenzen duidelijk te maken in situaties die veel van je vergen. Bijvoorbeeld, als je merkt dat de constante prikkels op je werk je uitputten, kun je proberen kortere of meer gefocuste pauzes in te plannen. Of misschien kun je met een collega of manager bespreken hoe je je werk het beste kunt doen, zodat je geen energie verspilt aan onnodige sociale verplichtingen.
Zorg goed voor jezelf, en wees niet bang om af en toe uit de norm te stappen als het goed voor je is. Uiteindelijk maakt het je werk en leven een stuk makkelijker én prettiger als je trouw blijft aan wat je nodig hebt.
Samen op ontdekkingstocht
Wil je samen op onderzoek uit hoe je het beste voor jezelf kunt zorgen in verschillende situaties? Het is een ontdekkingsreis waarin je leert om in verbinding te blijven met jezelf, én met anderen. Het draait om het vinden van wat voor jóu werkt. Misschien betekent dit dat je af en toe de ruimte neemt die je nodig hebt en juist jezelf toestaat om je grenzen aan te geven. Het belangrijkste is dat je niet vergeet dat jouw welzijn voorop staat – en dat je, door dichter bij jezelf te blijven, vaak nog veel meer in verbinding kunt staan met de wereld om je heen dan je denkt.